ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β;

Βασιλική Αρβανίτη, Γαστρεντερολόγος-Ηπατολόγος-Ενδοσκόπος, υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών, Μετεκπαιδευθείσα στο Λονδίνο
Επιμελήτρια Γαστρεντερολογικής Κλινικής, Γενικής Κλινικής Πειραιώς «Ιπποκράτης»

Καταρχήν όπως λέει και η λέξη, η ηπατίτιδα είναι η φλεγμονή του ήπατος, του συκωτιού δηλαδή. Φλεγμονή στο συκώτι μπορούν να προκαλέσουν πάρα πολλά αίτια, όπως το αλκοόλ (αλκοολική ηπατίτιδα), το λίπος (στεατοηπατίτιδα), αυτοάνοσα αίτια (αυτοάνοση ηπατίτιδα), φάρμακα (φαρμακευτική ηπατίτιδα) αλλά και κάποιοι ιοί (ιογενής ηπατίτιδα). Ιοί που μπορούν να προκαλέσουν ηπατίτιδα είναι ο ιός της ηπατίτιδας Α, της ηπατίτιδας Β της ηπατίτιδας C, αλλά ηπατίτιδα μπορεί να παρουσιαστεί και σε άτομα που πάσχουν από λοιμώδη μονοπυρήνωση και άλλες λοιμώξεις. Ο ιός της ηπατίτιδας Β μπορεί να προκαλέσει οξεία ηπατίτιδα ή χρόνια ηπατίτιδα. Αυτή που μας απασχολεί ιδιαίτερα είναι η χρόνια ηπατίτιδα Β , γιατί αυτή μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές. Στη χώρα μας έχει υπολογιστεί πως το 2.5-3% το πληθυσμού πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β.

Πώς μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας Β;

Στην Ελλάδα η μετάδοση του HBV παλαιότερα ήταν κυρίως ενδοοικογενειακή (κυρίως από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό ή από τους γονείς στα παιδιά κατά τα 5 πρώτα χρόνια της ζωής),ενώ σήμερα οφείλεται σε μετάδοση λόγω χρήσης ναρκωτικών και σε ετεροφυλικές σχέσεις. Υπολογίζεται ότι σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 300.000 φορείς με τους περισσότερους να μην το γνωρίζουν.

Ο ιός της ηπατίτιδας Β μεταδίδεται:

Με σεξουαλική επαφή χωρίς τη χρήση προφυλακτικού, μεάτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό.

Με την κοινή χρήση συριγγών ή άλλων εργαλείων για την προετοιμασία υλικού για τη χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών

Από μολυσμένη μητέρα σε παιδί κατά τον τοκετό

Με την κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων (ξυραφάκια, οδοντόβουρτσα, νυχοκόπτες)

Με τρύπημα με μολυσμένη βελόνα ή αιχμηρό αντικείμενο (π.χ. συνήθης τρόπος μετάδοσης σε προσωπικό νοσοκομείου ή κατά την εκτέλεση τατουάζ)

Με μεταγγίσεις αίματος ή παραγώγων του (εξαιρετικά σπάνια πια λόγω του συστηματικού ελέγχου στις αιμοδοσίες)

Ο ιός της ηπατίτιδας Β δεν μεταδίδεται:

Από το νερό ή την τροφή

Από μαγειρικά σκεύη ή σκεύη εστιάσεως

Με κοινή χρήση της τουαλέτας

Με την κοινωνική επαφή (χειραψία, αγκαλιά, φιλί, βήχας, φτέρνισμα)

Ατομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ηπατίτιδα Β είναι:

Τα άτομα που έχουν σεξουαλική επαφή με πάσχοντες

Ομοφυλόφιλοι άνδρες

Όσοι έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους ή έχουν άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα

Νεογνά μολυσμένων μητέρων

Χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών

Επαγγελματίες υγείας

Ασθενείς σε μονάδες τεχνητού νεφρού

Μέλη οικογένειας χρόνιων πασχόντων από ηπατίτιδα Β που δεν έχουν εμβολιαστεί

Τι συμπτώματα μπορεί να έχω;

Όταν κάποιος εμφανίσει οξεία ηπατίτιδα, τότε ενδέχεται να παρουσιάσει ίκτερο, καταβολή, πυρετό, κοιλιακό άλγος, διάρροιες . Όταν η ηπατίτιδα χρονίσει σχεδόν πάντα δεν υπάρχει κανένα σύμπωμα και η διάγνωση γίνεται τυχαία.

Πως μπαίνει η διάγνωση;

Όταν οι τρανσαμινάσες είναι αυξημένες και το αυστραλιανό αντινόνο είναι θετικό στις εξετάσεις αίματος τότε είναι πολύ πιθανό να πάσχει κάποιος από χρόνια ενεργό ηπατίτιδα Β. Βέβαια, θα πρέπει να αποκλειστεί άλλη αιτία φλεγμονής του ήπατος με πλήρη έλεγχο και να γίνει εξέταση του ιικού πολλαπλασιασμού του ιού με μια ειδική μοριακή εξέταση που λέγεται HBV-DNA.

Σημασία έχει το εξής: όποιος έχει ΘΕΤΙΚΟ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΝΟ ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΕΝΕΡΓΟ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ. Πιθανό να είναι κάποιος θετικός, αλλά το συκώτι του να μην έχει φλεγμονή, και αυτός λέγεται ΦΟΡΕΑΣ. Αν κάποιος είναι απλά φορέας δεν χρειάζεται να πάρει καμία αγώγή, απλά θα πρέπει να παρακολουθείται κατά διαστήματα από το γιατρο του. Αν κάποιος έχει χρόνια ενεργό ηπατίτιδα τότε θα πρέπει να κάνει θεραπεία.

Ποιοί είναι οι κίνδυνοι;

Επειδή η η χρόνια ηπατίτιδα Β είναι μια συνεχής φλεγμονή, σιγά σιγά το συκώτι καταστρέφεται και μετατρέπεται σε ένα σκληρό και μη λειτουργικό όργανο. Η κατάσταση αυτή λέγεται κίρρωση ήπατος και είναι μια σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση γιατί οδηγεί σε ηπατική ανεπάρκεια ή καρκίνο του ήπατος.

Υπάρχει θεραπεία και εμβόλιο;

Υπάρχει ειδική θεραπεία για την χρόνια Ηπατίτιδα Β. Τα φάρμακα δρουν ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού, μειώνοντας τον πολλαπλασιασμό του ιού της ηπατίτιδας Β και επιβραδύνοντας την ηπατική νόσο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορούν ακόμα και να εκριζώσουν τον ιό της ηπατίτιδας Β. Η χορήγησή τους γίνεται μόνο από εξειδικευμένους γιατρούς και πάντα κάτω από ιατρική παρακολούθηση.

Σε περίπτωση που πρόκειται για φορέα της ηπατίτιδας Β δεν χορηγείται αγωγή, απλά γίνεται παρακολούθηση. Από το 1982 υπάρχει ασφαλές κι αποτελεσματικό εμβόλιο και ο εμβολιασμός των βρεφών και παιδιών είναι υποχρεωτικός . Συνιστάται επίσης και στα άτομα που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου που αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Τι μπορώ να κάνω για να προστατευτώ από την ηπατίτιδα Β;

ο εμβολιασμός αποτελεί το καλύτερο μέτρο πρόληψης

σε περίπτωση που χρησιμοποιείται ενδοφλέβια ναρκωτικά, μη μοιράζεστε βελόνες, σύριγγες ή άλλα αντικείμενα και εμβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Α και Β

χρησιμοποιείτε προφυλακτικό κατά τη σεξουαλική επαφή

μη μοιράζεστε ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες, κτλ

σκεφθείτε τους κινδύνους, εάν επιθυμείτε να κάνετε τατουάζ ή τρύπημα διαφόρων σημείων του σώματος

εάν είστε επαγγελματίας υγείας εμβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Β

εάν εκτεθείτε στον ιό της ηπατίτιδας Β, υπάρχει τρόπος προφύλαξης (με τη χορήγηση υπεράνοσης γάμμα σφαιρίνης και ταυτόχρονης έναρξης του εμβολιασμού)

Εάν είστε φορέας ηπατίτιδας Β:

μη γίνετε αιμοδότης ή δωρητής οργάνων

μη μοιράζεστε προσωπικά σας αντικείμενα που μπορεί να φέρουν αίμα επάνω τους με άλλους (π.χ. ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες)

καλύψτε κάθε ανοικτή πληγή ή τραύμα και καθαρίστε πιτσιλιές αίματος με αδιάλυτη χλωρίνη

εμβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Α

Εάν είστε έγκυος:

εξεταστείτε για ηπατίτιδα Β. Μητέρες με ηπατίτιδα Β μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο στα παιδιά τους κατά τη διάρκεια του τοκετού. Η χορήγηση ειδικής σφαιρίνης και του εμβολίου της ηπατίτιδας Β στο νεογνό κατά τη διάρκεια του πρώτου εικοσιτετραώρου μειώνει θεαματικά την πιθανότητα μετάδοσης

Τι πρέπει να θυμόμαστε για την ηπατίτιδα Β

Η ηπατίτιδα είναι μία φλεγμονή του ήπατος που με κατάλληλη θεραπεία αντιμετωπίζεται

Θεραπεία χρειάζονται μόνο όσοι έχουν ενεργή νόσο

Η νόσος δεν έχει συμπτώματα

Δεν χρειάζεται να αλλάξει κάποιος τη ζωή του μόλις μάθει πως έχει μολυνθεί, απλά να ενημερωθεί σωστά, να έχει σωστή παρακολούθηση και να κάνει τον έλεγχο που χρειάζεται

Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ Η ΓΝΩΣΗ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ!!! Ενημερωθείτε σωστά από τους ειδικούς.

Επιστροφή